نه به ناهار مجانی
چرا مردم سوئیس به طرح درآمد پایه همگانی «نه» گفتند؟
یکشنبه ۵ ژوئن، رفراندومی در سوئیس برگزار شد که طی آن مردم این کشور به طرح درآمد پایه همگانی۱ برای کلیه شهروندان این کشور، رای منفی دادند. بر اساس این طرح قرار بود به هر فرد بزرگسال بالای ۱۸ سال، ۲۵۰۰ فرانک (حدود ۲۵۵۵ دلار) و به هر کودک ۶۲۵ فرانک پرداخت شود. ماجرای انصراف اکثریت رایدهندگان سوئیس از دریافت این درآمد ماهانه، در ایران نیز به شکل گستردهای بازتاب یافت؛ بازتابی که از لطیفه و پستهای طنز در شبکههای اجتماعی شروع میشد، در گزارشها و تحلیلهای اقتصادی و اجتماعی ادامه مییافت و اکنون «تجارت فردا» نیز در پروندهای ویژه به آن میپردازد. دلیل اصلی انعکاس این موضوع را میتوان طرح اقتصادی دانست که از سال ۱۳۸۹ تاکنون در حال اجراست و پرداخت نقدی به اکثریت قریب به اتفاق شهروندان، مهمترین بخش آن را تشکیل میدهد. فارغ از این موضوع که بر اساس قانون هدفمند کردن یارانهها قرار بود پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی بخش اندکی از کل طرح باشد و نه شناسنامه آن، مساله تداوم دریافت یارانه نقدی توسط عموم مردم ایران (فارغ از سطح ثروت، درآمد و اشتغال افراد) در شرایطی که بیش از سهچهارم مردم سوئیس به دریافت درآمد عمومی «نه» میگویند، پرسشهایی را به وجود میآورد که بررسی آنها میتواند راهگشا باشد.