سال شک
مروری بر عدم قطعیتهای سال ۱۳۹۶ اقتصاد ایران
بهار امسال را میتوان یکی از پرچالشترین فصلهای اقتصاد ایران در دهه اخیر به شمار آورد. انتخابات ریاستجمهوری و موعد تمدید معافیتهای مرتبط با تحریم از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، شرایطی را رقم زده تا بار دیگر اقتصاد ایران در معرض ریسکهایی قرار گیرد که ارزیابی آنها اگر ناممکن نباشد، لااقل بسیار دشوار و مبتنی بر سناریونویسیهای پیچیده خواهد بود. اگرچه حضور هر یک از چهرههای مطرح برای انتخابات و حتی تداوم ریاستجمهوری حسن روحانی، به تنهایی آن قدر اهمیت دارد که بتوان درباره چشمانداز اقتصاد ایران طی دوران آنها، فراوان سخن گفت، همزمانی و ضمناً تاثیرگذاری برنده انتخابات بر رفتار ترامپ، اهمیت مضاعفی به موضوع بخشیده است؛ بهویژه آنکه یک ویژگی رفتار رئیسجمهور آمریکا، غیرقابلپیشبینی بودن آن است. در کنار این دو عامل، و در ارتباط با آنها، بسیاری از شاخصها و روندهای اقتصاد ایران حتی در کوتاهمدت، واجد ویژگی عدم قطعیت به شمار میروند که بر عدم قطعیتهای سال جاری موثرند. به عنوان مثال جریان سرمایهگذاری خارجی، درآمدهای نفتی و نرخ ارز، حتی فارغ از دو عامل فوقالذکر، میتوانند منشأ ریسک باشند. به این موارد باید برخی روندهای طولانیمدت اقتصاد ایران را اضافه کرد که واجد ابعاد اجتماعی هستند.