تراژدی منا و روایتی درباره توسعه‌نیافتگی کشورهای جهان اسلام

۴۱۷۳ کشته. این بیشترین رقمی است که تاکنون از سوی یک مقام رسمی عربستان درباره تعداد کشته‌شدگان حادثه اخیر منا اعلام شده است؛ البته با ذکر این نکته که براساس گزارش‌ها، رقم مذکور در سایت وزارت بهداشت عربستان درج و به سرعت برداشته و در نهایت تکذیب شده است. با این تفاسیر آخرین آمار رسمی در هنگام نگارش این مطلب، همان رقم بیش از ۷۰۰ کشته و چندین برابر آن زخمی و مفقودالاثر است؛ رقمی که احتمالاً طی روزهای آینده افزایش خواهد یافت و شاید حتی به بیشترین رقم اعلامی توسط مسوولان ایرانی، یعنی ۴۷۰۰ نفر، نیز برسد. رویدادی مقدس که بزرگ‌ترین گردهمایی سالانه مسلمانان جهان به شمار می‌رود، امسال با مدیریت ناصحیح به خون کشیده شد تا بار دیگر مساله توسعه در جهان اسلام مطرح شود.
در کشوری که به مدد تولید روزانه بیش از ۷ /۹ میلیون بشکه نفت و صادرات بیش از هفت میلیون بشکه از آن، و البته جمعیت کمتر از ۳۰ میلیون نفر، ذخایر ارزی باوجود کاهش ۷۰ میلیارد‌دلاری ناشی از سقوط قیمت نفت هنوز بیش از ۶۷۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ توان (و شاید عزم) مدیریت مهم‌ترین رویداد مسلمانان جهان وجود ندارد؛ این یعنی داستان نه به کمبود درآمد مربوط است و نه به جمعیت فراوان (و متعاقباً درآمد سرانه پایین). حتی بر سر این آمار رسمی نیز هیچ اتفاق‌نظری وجود ندارد: از رقم نه‌چندان قابل قبول ۷۰۰ نفر تا تخمین ۴۷۰۰ نفر و شاید حتی بیشتر. البته در کشوری که آمار ذخایر نفتی آن نیز محل تردید است و کارشناسان گمانه‌های متعددی درباره اعلام اعداد غیرواقعی از جمعیت این کشور (به منظور کوچک‌نمایی نسبی جمعیت شیعیان ساکن) مطرح کرده‌اند؛ چندان عجیب نیست که آمار کشته‌شدگان نیز با اما و اگر فراوان همراه باشد.

ادامه مطلب …